Rietveld huizen

Gerard Thomas (Gerrit) Rietveld (Utrecht, 24 juni 1888 – aldaar, 25 juni 1964) was een Nederlands architect en meubelontwerper. Hij maakte ook grafisch werk, onder meer affiches en omslagen voor tijdschriften, waaronder één voor De Gemeenschap in 1925. Hij is vooral bekend als lid van De Stijl en als pionier van het Nieuwe Bouwen.

Aan het Krommerijn Park staan twee huizen die zijn ontworpen door de bekende Utrechtse architect Rietveld. 

De meeste panden die Rietveld in Utrecht ontwierp, liggen in het zuidelijke deel van de stad. De route erlangs kan aan de hand van de tekst gevolgd worden. Twee projecten van Rietveld worden niet aangedaan. Dat zijn de 16 eengezinswoningen in de Van Meelstraat (nr.1-35), die Rietveld in 1956-57 ontwierp in opdracht van de Coöperatieve Vereniging Politiebond Utrecht, en de woning in de Poortstraat waar Rietveld als kind woonde. Deze woning bevond zich boven de meubelwerkplaats van zijn vader. In 1932 werd er een verbouwing uitgevoerd naar ontwerp van Gerrit Rietveld, later werd het pand gewijzigd.

Rietveld begon zijn loopbaan op 11-jarige leeftijd in de werkplaats van zijn vader. Op 18-jarige leeftijd volgde hij een avondcursus architectuur bij de Utrechtse architect P.J.C. Klaarhamer (1874-1954). Klaarhamer deelde zijn bureau in die jaren met de schilder Bart van der Leck. Rietveld achtte de kennismaking -in zijn ogen- visionaire opvattingen van Klaarhamer en van der Leck zeer belangrijk voor zijn eigen ontwikkeling.

Nadat Theo van Doesburg en Bart van der Leck in 1917 de publicatie van het eerste nummer van het tijdschrift "De Stijl" initieerden, bewogen ook Klaarhamer en Rietveld zich in de kring van mensen rond dit blad. Andere deelnemende architecten waren Robert van 't Hoff, Jan Wils, J.J.P. Oud en Cor van Eesteren. In een opmerking die Rietveld maakte over het Rietveld-Schröderhuis wordt het gedachtegoed van de Stijl samengevat: 'We gebruiken uitsluitend primaire vormen, ruimtes en kleuren, omdat die fundamenteel zijn en omdat ze vrij zijn van associaties'.

In 1917 opende Rietveld een eigen meubelwerkplaats aan de Adriaan van Ostadelaan 25 (nu 93). In 1925 vestigde hij zich als architect in het Rietveld-Schröderhuis, in 1933 aan de Oudegracht 55. Vanaf 1961 heette het bureau aan de Oudegracht 'Maatschap Rietveld, Van Dillen en Van Tricht'. Behalve de gebouwen die na 1961 ontworpen werden, zijn ook veel gebouwen van voor die tijd het resultaat van samenwerking -soms tijdelijke- compagnons.

Wijzigingen zijn bij vrijwel alle panden van Rietveld in Utrecht te vinden. Het betreft tenslotte woonhuizen -gebruiksobjecten in een zich ontwikkelende stad. Twee projecten daarentegen zijn gerestaureerd, te weten het Rietveld-Schröderhuis (in 1985) en de chauffeurswoning aan de Waldeck Pyr-montkade (in 1996).

De route duurt op de fiets ongeveer anderhalf uur. Het Rietveld-Schröderhuis kan alleen bezocht worden na afspraak. In het Centraal Museum is uit de vaste collectie werk van Gerrit Rietveld te bezichtigen. Het museum beheert de grootste collectie meubels en maquettes.

Link naar de Fietstocht